હોરાઇઝન કૌભાંડના પરિણામે ખોટી રીતે દોષિત ઠેરવવામાં આવેલા સેંકડો નિર્દોષ સબ-પોસ્ટમાસ્ટર્સને ખોટા પુરાવાઓ દ્વારા દોષિત ઠેરવતો ચુકાદો આપમેળે રદ કરતો નવો સીમાચિહ્નરૂપ કાયદો ‘પોસ્ટ ઓફિસ (હોરાઇઝન સિસ્ટમ) ઓફેન્સીસ બિલ’ બુધવાર 13 માર્ચના રોજ રજૂ કરવામાં આવ્યો છે. આ બિલથી ઘણા લોકોના નામ સાફ થશે.
દોષિત ઠેરવવામાં આવેલા પરંતુ કૌભાંડના પરિણામે પીડાતા પોસ્ટમાસ્ટર્સ માટે ઝડપી અને યોગ્ય નિવારણ સુનિશ્ચિત કરવા માટે £75,000 રિડ્રેસ પેમેન્ટ લંબાવવામાં આવ્યું છે. ચૂકવણીને વેગ આપવા માટે રજૂ કરવામાં આવેલા વધુ પગલાં સાથે અત્યાર સુધીમાં લગભગ 2,800 પીડિતોને £179 મિલિયન ચૂકવવામાં આવ્યા છે.
અસરગ્રસ્ત સબ-પોસ્ટમાસ્ટરોને £600,000ની નિશ્ચિત અને અંતિમ ઓફર તરત જ લેવાના વિકલ્પ સાથે વચગાળાની ચુકવણી પ્રાપ્ત થશે. જેથી તેઓ આખરે તેમના જીવનનું પુનઃનિર્માણ કરવાનું શરૂ કરી શકશે. આ સૂચિત વિધેયક હેઠળ જે લોકો નીચેના માપદંડોને પૂર્ણ કરશે તો તેમનો દોષિત ઠરાવતો ચુકાદો આપોઆપ રદ કરવામાં આવશે.
- પોસ્ટ ઓફિસ અથવા ક્રાઉન પ્રોસિક્યુશન સર્વિસ (CPS) દ્વારા કાર્યવાહી કરવામાં આવી હોય. • 1996 અને 2018 ની વચ્ચે પોસ્ટ ઓફિસના બિઝનેસ સંબંધે ગુનાઓ નોંધાયા હોવા જોઇએ. • ચોરી, છેતરપિંડી અને ખોટા હિસાબ જેવા સંબંધિત ગુનાઓ માટે આરોપો મૂકાયા હોવા જોઇશે. • હોરાઇઝન સિસ્ટમ સોફ્ટવેરનો ઉપયોગ કરતી પોસ્ટ ઓફિસમાં કામ કરતા સબ-પોસ્ટમાસ્ટર, તેમના કર્મચારીઓ, અધિકારીઓ, પરિવારના સભ્યો અથવા પોસ્ટ ઓફિસના સીધા કર્મચારીઓ વિરુદ્ધ ગુના નોંધાયા હોવા જોઇશે.
વડા પ્રધાન ઋષિ સુનકે કહ્યું હતું કે ‘’હું એવા તમામ પોસ્ટમાસ્તરોને અંજલિ આપવા માંગુ છું જેમણે ન્યાય માટેના તેમના ઉગ્ર અભિયાનમાં આટલી હિંમત અને દ્રઢતા દાખવી છે, અને જેઓ દુ:ખદ રીતે તેઓને લાયક ન્યાય જોઈ શકતા નથી. આજનો કાયદો આખરે તેમના નામોને સાફ કરવામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું આગળ ધપાવે છે. અમે આ કૌભાંડના ભોગ બનેલા લોકોના ઋણી છીએ અને આવું કંઈ ફરી ન બને તેની ખાતરી આપું છું.’’
સરકાર હોરાઇઝન નિષ્ફળતાને કારણે હજુ પણ નોંધપાત્ર રીતે સહન કરતા અને દોષિત નહિં ઠરેલા પોસ્ટમાસ્ટર્સ માટે ઉન્નત નાણાકીય નિવારણ લાવશે. હોરાઇઝન શોર્ટફોલ સ્કીમ કોહોર્ટ તરીકે ઓળખાતા લોકોને £75,000ની નિશ્ચિત રકમ મેળવવાનો વિકલ્પ હશે.
ડિપાર્ટમેન્ટ ફોર બિઝનેસ એન્ડ ટ્રેડ હવે નવી હોરાઇઝન કન્વિક્શન્સ રિડ્રેસ સ્કીમ માટે જવાબદાર રહેશે. જે આજના કાયદા દ્વારા જેમની માન્યતાઓને રદ કરવામાં આવી હોય તેવા લોકોને રિડ્રેસ પેમેન્ટ કરશે. એક વાર કાયદો પસાર થઈ જાય તે પછી શક્ય તેટલી વહેલી તકે અરજીઓ માટે સ્કીમ ખોલવાનો ઉદ્દેશ્ય છે.
પોસ્ટલ અફેર્સ મિનિસ્ટર, કેવિન હોલિનરેકે જણાવ્યું હતું કે ‘’પોસ્ટમાસ્ટર્સ વર્ષોથી ન્યાય માટે લડી રહ્યા છે, અને હું આશા રાખું છું કે આજના કાયદાની રજૂઆત એ ટનલના અંતે એવો પ્રકાશ છે જેની તેઓ રાહ જોઈ રહ્યા હતા.’’
બિઝનેસ સેક્રેટરી, કેમી બેડેનોકે જણાવ્યું હતું કે ‘’પોસ્ટમાસ્ટર્સને લાયક ન્યાય આપવાના માર્ગમાં આ માત્ર નવીનતમ પગલું છે. ડિસેમ્બર 2019 માં હાઈકોર્ટના ચુકાદાથી, આ સરકારે વૈધાનિક તપાસની સ્થાપના કરી છે, વળતરમાં લાખો ચૂકવ્યા છે, પીડિતોને સમર્થન આપ્યું છે અને દોષિતોની સજા ઉથલાવી દેવાની યોજનાઓ જાહેર કરી છે. જ્યાં સુધી દરેક હકદાર પીડિત વળતર પ્રાપ્ત ન કરે ત્યાં સુધી અમે આરામ કરીશું નહીં.’’
