ફાર્માસ્યુટિકલ જાયન્ટ અને વિખ્યાત રસી નિર્માતા એસ્ટ્રાઝેનેકાએ ફેબ્રુઆરીમાં હાઈકોર્ટમાં રજૂ કરેલા કાનૂની દસ્તાવેજોમાં પ્રથમ વખત સ્વીકાર્યું છે કે તેની કોવિડ રસી દુર્લભ આડઅસર – થ્રોમ્બોસિસ વિથ થ્રોમ્બોસાયટોપેનિયા સિન્ડ્રોમ (TTS)નું કારણ બની શકે છે. દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટી સાથે વિકસાવાયેલી રસીના કારણે ડઝનેક કેસોમાં મૃત્યુ અને ગંભીર ઈજા થઈ છે. તેને કારણે એસ્ટ્રાઝેનેકાને મલ્ટિ-મિલિયન પાઉન્ડનો દંડ અને કાનૂની ખર્ચ થઇ શકે છે.
પ્રથમ કેસ ગયા વર્ષે બે બાળકોના પિતા જેમી સ્કોટનો નોંધાયો હતો જેમને મગજમાં લોહી ગંઠાવા સાથે રક્તસ્રાવ થયી બાદ મગજની કાયમી ઈજા થઈ હતી.
TTS લોકોને લોહીના ગંઠાવાનું અને લોહીના પ્લેટલેટની સંખ્યા ઓછી થવાનું કારણ બને છે. હાઈકોર્ટમાં એકાવન કેસો દાખલ કરાયા છે અને પીડિત અને શોકગ્રસ્ત સંબંધીઓ અંદાજિત £100 મિલિયન સુધીના નુકસાનની માંગણી કરે છે. જો કે સરકારે એસ્ટ્રાઝેનેકાના કાનૂની બિલોને અન્ડરરાઈટ કરવાનું વચન આપ્યું છે.
વકીલો દલીલ કરે છે કે એસ્ટ્રાઝેનેકા-ઓક્સફોર્ડ રસી “ખામીયુક્ત” છે અને તેની અસરકારકતા “વિશાળ રીતે વધારે પડતી” કરવામાં આવી છે. જો કે તે દાવાઓને એસ્ટ્રાઝેનેકા ભારપૂર્વક નકારે છે.
મેડિસિન એન્ડ હેલ્થકેર પ્રોડક્ટ્સ રેગ્યુલેટરી એજન્સી (MHRA) ના અધિકૃત આંકડા દર્શાવે છે કે યુકેમાં ઓછામાં ઓછા 81 લોકોના મૃત્યુ એ પ્રતિકૂળ પ્રતિક્રિયા સાથે સંકળાયેલા હોવાની શંકા છે જે લોકોમાં લોહીની પ્લેટલેટ્સ ઓછા હોય તેવા લોકોમાં લોહી ગંઠાઈ જવાનું કારણ બને છે.
એમએચઆરએના આંકડાઓ અનુસાર, કુલ મળીને, આ સ્થિતિથી પીડાતા લગભગ પાંચમાંથી એક વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું હતું.
સરકાર તેની પોતાની રસી વળતર યોજના ચલાવે છે પરંતુ કથિત પીડિતો દાવો કરે છે કે £120,000 ની એક વખતની ચૂકવણી અપૂરતી છે.
સ્વતંત્ર અભ્યાસો દર્શાવે છે કે એસ્ટ્રાઝેનેકા રસી રોગચાળાનો સામનો કરવામાં અવિશ્વસનીય રીતે અસરકારક હતી, જેણે રોલઆઉટના પ્રથમ વર્ષમાં વૈશ્વિક સ્તરે છ મિલિયનથી વધુ લોકોના જીવ બચાવ્યા હતા. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશને કહ્યું છે કે આ રસી “18 અને તેથી વધુ ઉંમરના તમામ વ્યક્તિઓ માટે સલામત અને અસરકારક હતી.” આ રસીને બોરિસ જૉન્સને “બ્રિટિશ વિજ્ઞાનના વિજય” તરીકે જાહેર કરી હતી.
રસીના રોલઆઉટ પછીના મહિનાઓમાં, રસીની સંભવિત ગંભીર આડઅસરને વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા ઓળખવામાં આવી હતી. ત્યારપછી એવી ભલામણ કરવામાં આવી હતી કે 40 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકોને વૈકલ્પિક જબ ઓફર કરવામાં આવે કારણ કે એસ્ટ્રાઝેનેકા રસીનું જોખમ કોવિડ દ્વારા થતા નુકસાન કરતા વધારે છે.
