– પરમ પૂજ્ય સ્વામી ચિદાનંદ સરસ્વતી (મુનિજી)
આપણે આપણું જીવન સરળ બનાવવું જોઈએ, આપણી જરૂરિયાતો સરળ બનાવવી જોઈએ. તે ખરેખર તે વધારાની આવક જેવી ઉપયોગી છે. આપના પરિવાર સાથેના તે કિંમતી કલાકો ગુમાવો છો? શું આપણે નવા કપડાં વિના ચલાવી શકતા નથી અથવા નવીનતમ મોડલ કાર, જેથી અમે થોડું ઓછું કામ કરી શકીએ અને થોડો વધુ સમય આધ્યાત્મિક, વ્યવસાય કે આપણા પરિવારો સાથે પસાર કરી શકીએ?
આપણી પોતાની ‘જરૂરિયાતો’ જેટલી વધારે હશે તેટલા વધુ કલાકો આપણે તે જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે કામ કરવું પડશે. સુંદર જગ્યા ધરાવનારનો અર્થ શું છે, સેન્ટ્રલી એસી ઘર, આપણા જીવની અંદર જો આપણું મન, શરીર અને હૃદય બળી રહ્યાં હોય, તાણ અને ઇચ્છાઓની ગરમી “ચાલુ” હોય તો પછી ગમે તેવું એરકંડિશન્ડ ઘર પણ ઠંડક આપી શકતું નથી.
આપણે આપણા પરિવારોને આપણી પ્રાથમિકતા બનાવવી જોઈએ. આ એવા બંધનો છે જે જીવન માટે છે. આપણા જીવનમાં પ્રથમ અને મુખ્ય ફરજો આપણા બાળકો, આપણા જીવનસાથીઓ અને આપણા માતા-પિતાની છે. ઘરના ઝઘડામાં રાત્રે પાછા ફરીએ તો સમૃદ્ધ કારકિર્દીનો આનંદ શું છે? વધારાની આવકનો અર્થ શું છે, આપણે એ દરમિયાન અમારા પરિવારોને ગુમાવીએ તો? તેની સાથે આ વધારાની આવક પણ આપણે કોની સાથે માણીશું? દરરોજ લોકો કામ પર જાય છે, પૈસા કમાય છે અને વધુને વધુ સમૃદ્ધ બને છે. પરંતુ તેઓના હૃદય પીડા અને ઈર્ષ્યાથી ભરેલા છે, અને તેઓના મન અશાંત અને બેચેન છે. શું આ વાસ્તવિક સમૃદ્ધિ છે? કેટલી વખત તમે સ્વસ્થ અને શાંતિથી બેઠા હોવ છો.
હવેલીઓ, ડ્રાઇવ વેમાં મર્સિડીઝ સાથે, પતિ-પત્નીના રડવાનો અવાજ સાંભળે છે, તેમનું જીવન કેટલું કંગાળ છે તે વિશે. બાહ્ય સંપત્તિ અને માન્યતાની ઈચ્છાનો કોઈ અંત નથી. કોઈ પણ રીતે આપણી પાસે ઘણું છે, છતાં આપણે હંમેશા વધુ ઇચ્છીએ છીએ. આપણે આપણું જીવન વધુ સંપતિ પ્રાપ્ત કરવામાં વિતાવીએ છીએ. વધુ સંપત્તિ, વધુ અને વધુ પ્રતિષ્ઠા, સમુદાયમાં વધુ અને વધુ સન્માન.
તેમ છતાં, જો આપણે આ શોધમાં આપણા પરિવારની અવગણના કરીએ અથવા ઉપેક્ષા કરીએ, આપણે એને આપણી અગ્રતા બનવા દઈએ, તો પછી આપણે લાંબા ગાળે હારી જઈએ છીએ. ઘણી વાર હું યુગલોને સારી નામના પ્રાપ્ત કરવા માટે ખૂબ જ ચિંતિત જોઉં છું.
પોતાના સમુદાયમાં કે તેમના પરિવાર સાથે સમય પસાર કરવા માટે તેઓ બલિદાન આપે છે. પછી, બાળકો ઉગ્ર સ્વભાવના, મૂંઝવણભરી માનસિકતા વાળા, કડવા અને બળવાખોર બને છે. આખરે આ બાળકો કંઈક કરે છે – સામાન્ય રીતે તેમની કિશોરાવસ્થા અથવા યુનિવર્સિટીના વર્ષોમાં – જ પરિવાર માટે શરમાવું પડે તેવી સ્થિતિ લાવે છે. જે માતા-પિતાએ દાયકાઓ વીતાવ્યા હતા, સારી નામના, પોતાના માટે સમાજમાં પ્રતિષ્ઠા અને આદર સ્થાપિત કર્યા હતા, તેઓ અચાનક પોતાને દયાજનક, શરમજનક અને નિરાશાની સ્થિતિમાં મુકાયેલા અનુભવે છે. બાહ્ય સફળતા અને બાહ્ય સમૃદ્ધિ પર આટલું બધું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાને બદલે જો તેઓએ તેમના બાળકોને તેમની પ્રાથમિકતા બનાવી હોત, તો પછી જેમ જેમ તેમના બાળકો દૈવી અને ધર્મનિષ્ઠ પુખ્ત વયના બન્યા હોત અને સમગ્ર સમુદાય તેમની ઈર્ષ્યા કરે તેવી સ્થિતિમાં તેઓ આવી ગયા હતો. તમારા બાળકોને તમારી પ્રાથમિકતા બનાવો, તમે બંનેમાં વાસ્તવિક સમૃદ્ધિ મેળવશો.
