યુક્રેનમાં રશિયાના આક્રમણને લઈને યુએન સુરક્ષા પરિષદના ઠરાવ પર ભારતનું અવગણવું એ એક મહત્વપૂર્ણ છતાં આશ્ચર્યજનક નિર્ણય છે એમ લોર્ડ મેઘનાદ દેસાઇએ અમારા સહયોગી અખબાર ઇસ્ટર્ન આઇ માટે લખેલા એક અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું.
તેમણે જણાવ્યું હતું કે ‘’ભારત ક્વાડમાં જોડાઈને યુ.એસ.ની ખૂબ નજીક આવી ગયું છે તે જોતાં, EU ઈન્ડિયા ટ્રેડ ટ્રીટી માટે સક્રિયપણે વાટાઘાટ કરી રહ્યું છે અને ભારતીય શેરબજારો પશ્ચિમમાંથી ઘણું FDI (ફોરેન ડાયરેક્ટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ) અને FII (ફોરેન ઇન્સ્ટીટ્યુશનલ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ) મેળવી રહ્યાં છે, આ મહત્વપૂર્ણ ક્ષણે ચીન સાથે જોડાવું એ એક નિર્ણાયક નિર્ણય છે.
અલબત્ત, ભારતનું વિદેશ મંત્રાલય (MEA) અને વડા પ્રધાન ભારતના હિતોનું રક્ષણ અને પ્રોત્સાહન કેવી રીતે કરવું તે સારી રીતે જાણે છે.
તા. 25ના રોજ હાઉસ ઓફ લોર્ડ્સમાં યુક્રેન મુદ્દે વ્યાપક ચર્ચા થઈ હતી. વક્તાઓમાંના એકે પ્રભારી મંત્રીને વિનંતી કરી કે “મિત્ર દેશો” ને રશિયાનો સામનો કરવાના યુકેના પ્રયાસોમાં મદદ કરવા વિનંતી કરે. તે ભારત માટે સૌમ્ય ઠપકો હતો.
એક રીતે શીત યુદ્ધ નાટોની સરહદ પર દુશ્મનાવટ સાથે અને બર્લિન યુદ્ધના પતન પછી વીસ વર્ષની લાંબી શાંતિ સાથે પાછું આવ્યું છે. જ્યાં સુધી લંડનમાં ચર્ચાઓ છે, ત્યાં સુધી વાતાવરણ રશિયા માટે અત્યંત પ્રતિકૂળ છે.
ભારતે ગ્લાસગો ખાતે ક્લાઈમેટ ચેન્જ ઈલાજના ભાગ રૂપે ચીન સાથે જોડાણ કરી વિશ્વને આશ્ચર્યચકિત કર્યું હતું. તે સ્પષ્ટપણે ભારતના હિતમાં હતું અને ચીન કવર આપવા માટે ખુશ હતું.
આમ પોતાના માર્ગે જવાની જૂની આદતો ભારતની વિદેશ નીતિમાં યથાવત છે. મને આશંકા છે કે અગાઉ 1950ના દાયકામાં બન્યું હતું તેમ ભારતને આ નિર્ણય પર પસ્તાવો થઈ શકે છે.
યુક્રેન પર આક્રમણ એ યુક્રેનને તેના પ્રારંભિક ઝારવાદી/સ્ટાલિનવાદી ભૂતકાળમાં પાછું લાવવા માટેની એક નગ્ન સામ્રાજ્યવાદી ચાલ છે. પરંતુ તે વૈચારિક મુદ્દા કરતાં વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ, ભારત હજી પણ યુદ્ધમાં છે, ચીન સાથે ધીમા, શાંત યુદ્ધ, તેમાં કોઈ શંકા નથી. તે નિર્વિવાદ છે કે ચાઇના અરુણાચલ પ્રદેશની લાલસા કરે છે અને મેકમોહન લાઇનની દક્ષિણે જમીન પાછી લેવા માંગે છે, જે કર્ઝન કરાર હેઠળ અંગ્રેજોએ તેને ભારતમાં ઉમેર્યું તે પહેલાં તિબેટનો ભાગ હતો.
ચીન હજુ ભારત સાથે મૈત્રીપૂર્ણ બની શકે છે. પરંતુ હું ચીન પર અવિશ્વાસ કરવા માંગુ છું. રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે ખુલ્લેઆમ કહ્યું છે કે તેઓ ટોચની શક્તિ તરીકે ચીનની સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત કરવા માંગે છે. તેમના વિઝનમાં માત્ર તાઇવાન જ નહીં, પરંતુ બ્રિટિશોએ તિબેટ પાસેથી એક સંધિમાં છીનવી લીધેલા સમગ્ર પ્રદેશને પુનઃપ્રાપ્ત કરવા માંગે છે, જે કરાર પર ચીને હસ્તાક્ષર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
પુતિન યુક્રેનને હરાવશે અને તે ફરીથી યુએસએસઆરમાં સમાઈ જશે કારણ કે તે ઇચ્છે છે કે રશિયા ફરીથી બને. તે યુએસએસઆરમાં અગાઉના એવા વધુ દેશો પર આક્રમણ કરવાનું ચાલુ રાખશે કે જેઓ ભારતની ઉત્તરીય સરહદો પર, મધ્ય એશિયાના ઘણા દેશોમાંથી ખસી ગયા છે.
