બાયરેસીયલ બ્રિટન: અ ડિફરન્ટ વે ઓફ લુકીંગ રેસ : લેખક : રેમી આડીકોયા

February 3, 2021

933

ભલે આપણે વેસ્ટર્ન વર્લ્ડમાં અને તેમાં પણ લંડનમાં રહીને મલ્ટીકલ્ચરલ અને મલ્ટીરેસીયલ વિશ્વની વાતો કરતકા હોઇએ, પરંતુ ખરેખર હજૂ આપણે સાચા અર્થમાં જાતિ-પ્રજાતિ વચ્ચેના ભેદને ભુલી શક્યા નથી. બ્રિટનમાં રહેતા નાઇજિરિયન પિતા અને પોલિશ માતાના પુત્ર અને આ પુસ્તકના લેખક રેમી આડીકોયાએ પોતાના મિક્સ્ડરેસના આવા જ અનુભવોને ‘બાયરેસીયલ બ્રિટન: અ ડિફરન્ટ વે ઓફ લુકીંગ રેસ’ પુસ્તકમાં રજૂ કર્યા છે.

યોર્ક યુનિવર્સિટીમાં પોલિટીક્સ શીખવતા રેમી જણાવે છે કે વિચિત્ર રીતે, અભૂતપૂર્વ આંતરરાષ્ટ્રીય મિશ્રણ એવી દુનિયામાં થઈ રહ્યું છે જે વધુને વધુ જાતિગત ધ્રુવીકરણનું સ્વરૂપ બની રહ્યું છે. બાયનરી ફેશનમાં રેસની ચર્ચા ચાલુ જ રહે છે: શ્યામ કે શ્વેત, અમે અને તેઓ, અમારૂ અને તેમનું. મિક્સ-રેસને એક અનન્ય ઓળખ તરીકે ગણવામાં આવતી નથી, પરંતુ અન્ય વધુ પરિચિત ઓળખના ઑફશૂટ તરીકે ગણવામાં આવે છે – વીસમી સદીના ‘વન-ડ્રોપ’ નિયમ (‘જો તમે સફેદ નહીં હો, તો તમે કાળા છો’) ના અવશેષો ભયજનક રીતે દુનિયામાં હજૂ પ્રવર્તે છે. તો બધામાં મિક્સ રેસનો વ્યક્તિ ક્યાં ફીટ થાય છે? આ તકરારની વચ્ચે અટવાયેલી વ્યક્તિઓ અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવા અને પોતાને ખીલવવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ તે ઉભરતો સમય છે કે જ્યારે આપણે, આખી સદીને વધુ સારી રીતે અનુરૂપ મિક્સ-રેસની ઓળખની નવી સમજ વિકસાવી છે.

આ પુસ્તકના લેખક રેમી આડીકોયા એ નિષ્કર્ષ પર આવ્યા છે કે શૈક્ષણિક સિદ્ધાંતો આપણી ઓળખને સામાજિક રીતે બાંધવામાં આવે છે તે વિશે ઘણું કહી શકે છે. તેમણે આજે બ્રિટનમાં મિક્સ-રેસનો અર્થ શું થાય છે તેનુ વિચારશીલ અને અસ્પષ્ટ ચિત્ર રજૂ કરવા માટે તમામ વયના અને રેસિયલ કોન્ફીગરેશનના મિશ્રિત જાતિના બ્રિટનના લોકો સાથે વાત કરી છે.

રેસ પર ચર્ચાઓ માટે એક મૂલ્યવાન નવો ઉમેરો એ બાયરેસીયલ બ્રિટન છે જે ઓળખની શોધ કરે છે, જીવન વિશેની એક વાર્તા છે જે આપણને અર્થપૂર્ણ બનાવે છે. આ ઓળખ જ એક વાર્તા છે, આપણી વાર્તાઓ છે.

સન્ડે ટાઇમ્સે આ પુસ્તકની સમીક્ષા કરતાં જણાવ્યું હતું કે થોટ-પ્રોવોકીંગ અનુભવની આ સંપત્તી સમાન પુસ્તક છે જેણે બાયરેસીયલ બ્રિટનના બારીકાઈથી નકશા પર મૂક્યું છે.

ધી ટાઇમ્સમાં સેટરડે રીવ્યુમાં આ પુસ્તક માટે લખાયું હતું કે ‘તે શોષી લે તેવું છે, પ્રેરણાદાયક રીતે ખુલ્લા મનનું છે. આડીકોયા નજાકત અને જટિલતા માટે અપવાદરૂપે સુદર કાન ધરાવતા સારા શ્રોતા છે. આ પુસ્તકમાં ભાવનાત્મક વેદનાની વાર્તાઓ છે, તો આ પુસ્તક તેની સકારાત્મક નોંધ પણ લે છે. આ પુસ્તક બાયરેસીયલ પરની વાતચીતને વિસ્તૃત કરવામાં મદદ કરી રહ્યું છે.

ઇવનિંગ સ્ટાન્ડર્ડે આ પુસ્તકની સમિક્ષા કરતાં જણાવ્યું હતું કે ‘’મોટા ભાગે મિક્સ્ડ રેસ વ્યક્તિ દ્વારા વહેંચાયેલા અવિરત લખાણમાં, બ્રિટનમાં ઉછરવાના તેમના અનુભવો જણાવાયા છે. આડીકોયા દ્વારા ટૂંકી ટિપ્પણી સાથે વ્યક્તિગત અનુભવોને વધુ વિભાવનાત્મક પરિમાણ પ્રદાન કરવામાં આવ્યું છે.

તો બઝ મેગેઝીન બતાવે છે કે આ પુસ્તક, બાયરેસિયલ બ્રિટન એક મહત્વપૂર્ણ ગ્રંથ છે. બાયરેસિયલ બ્રિટનના સમાવિષ્ટ એકાઉન્ટ્સમાંથી શાણપણ મેળવવું જરૂરી છે.

કોસ્મોપોલિટન જણાવાયું છે કે ‘’આ ગ્રાઉન્ડ બ્રેકિંગ પુસ્તકમાં, પોલિશ-નાઇજિરીયન લેખક રેમિ આડીકોયા બ્રિટનમાં મિક્સ્ડ-રેસના અનુભવનું એક પ્રેરણાદાયક, પ્રમાણિક અને પ્રાચીન ચિત્ર દોરે છે. જે તાજેતરના વર્ષોમાં ખૂબ જ દુર્લભ છે. પોતાના ઉછેરના આકર્ષક પ્રતિબિંબો સાથે સંકળાયેલા, નિર્ણાયકરૂપે, આડીકોયા દલીલ કરવાનો પ્રયત્ન કરે છે કે તેમની મિક્સ્ડ રેસ જાતિ તેમની પોતાની એક આગવી ઓળખ છે.’’

લેખક વિશે:

પોલિશ-નાઇજિરિયન ડૉ. રેમી આડીકોયા યોર્ક યુનિવર્સિટીમાં પોલિટીક્સ શીખવે છે. રેમી તેમની ભાવનાત્મક, માનસિક અને રાજકીય અભિવ્યક્તિઓમાં ઓળખને વધુ સારી રીતે સમજવાના પ્રયાસ પર કેન્દ્રિત છે. તેઓ ખાસ કરીને શ્વેત બહુમતી ધરાવતા પાશ્ચાત્ય સમાજમાં અને શ્યામ આફ્રિકન સમાજમાં ઓળખ, ઇતિહાસ, મનોવિજ્ઞાન અને રાજકારણ વચ્ચેના જોડાણોમાં રસ ધરાવે છે. રેમિ ગાર્ડિયન, સ્પેક્ટેટર, ધી ટાઇમ્સ, ફોરેન પોલિસી, ફોરેન અફેર્સ, વોશિંગ્ટન પોસ્ટ, પોલિટીકો, ઇવનિંગ સ્ટાન્ડર્ડ, અનહર્ડ અને સ્ટેન્ડપોઇન્ટ સહિત અન્ય લોકો માટે લખી ચૂક્યા છે. તેઓ બીબીસી ટીવી, સ્કાય ન્યૂઝ, સાઉથ આફ્રિકા બ્રોડકાસ્ટિંગ કોર્પોરેશન, બીબીસી રેડિયો, ટાઇમ્સ રેડિયો અને રેડિયો ફ્રાન્સ ઇન્ટરનેશનલ સહિતના લોકો માટે ઓળખ અને રાજકારણના મુદ્દાઓ પર ટિપ્પણી કરી ચૂક્યા છે. બ્રિટન આવતા પહેલા રેમી નાઇજીરીયા અને પોલેન્ડમાં રહેતા હતા.