રીઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (આરબીઆઈ)એ યુકેથી વધુ એપ્રિલ-સપ્ટેમ્બરના સમયગાળામાં સ્થાનિક સ્તરે રાખવામાં આવેલા સોનામાં વધુ 102 મેટ્રિક ટનનો વધારો કર્યો છે. સ્થાનિક તિજોરીઓમાં સંગ્રહિત કિંમતી ધાતુનો એકંદર જથ્થો 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં 510.46 મેટ્રિક ટન હતો, જે 31 માર્ચ, 2024ના રોજ 408 મેટ્રિક ટનથી વધુ હતો. સેન્ટ્રલ બેંકે જણાવ્યું હતું કે તેણે છ મહિનાના ગાળામાં વધુ 32 મેટ્રિક ટન સોનાનો ભંડાર ઉમેર્યો છે અને એકંદર ટનનેજ 854.73 મેટ્રિક ટન પર લઈ જવાયું છે, જે માટે વિદેશી હુંડિયામણનો ઉપયોગ કરાયો હતો. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારત ધીમે ધીમે સોનાના ભંડારને સ્થાનિક તિજોરીઓમાં ખસેડી રહ્યું છે, જે દિલ્હી અને નાગપુરમાં સ્થિત છે. નાણાકીય વર્ષ 2024માં યુકેમાંથી 100 મેટ્રિક ટન વધુ સ્થાનિક સ્થળોએ ખસેડ્યું હતું.
સોનાની હિલચાલ, વૈશ્વિક સ્તરે વધેલા ભૌગોલિક રાજકીય તણાવના સમયે થઈ રહી છે તે 1991 પછી ભારત દ્વારા હાથ ધરાયેલી સોનાની સૌથી મોટી હિલચાલ પૈકીની એક હોવાનું કહેવાય છે. 1991માં વિદેશી વિનિમય લેવા માટે માટે સોનાના હોલ્ડિંગનો નોંધપાત્ર ભાગ ગીરવે મૂકવો પડ્યો હતો. રીઝર્વ બેન્કના જાહેરનામામાં જણાવાયું છે કે 324.01 મેટ્રિક ટન સોનું બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ અને બેંક ફોર ઈન્ટરનેશનલ સેટલમેન્ટ્સ પાસે સુરક્ષિત કસ્ટડીમાં રાખવામાં આવ્યું હતું અને 20.26 મેટ્રિક ટન સોનાની થાપણોના સ્વરૂપમાં રાખવામાં આવ્યું હતું.
મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ, કુલ વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સોનાનો હિસ્સો માર્ચ 2024ના અંત સુધીમાં 8.15 ટકાથી વધીને સપ્ટેમ્બર 2024ના અંત સુધીમાં લગભગ 9.32 ટકા થયો છે. આરબીઆઈના વાર્ષિક અહેવાલ મુજબ આ વર્ષે માર્ચ સુધીમાં 413.79 મેટ્રિક ટન સોનું વિદેશમાં રાખવામાં આવ્યું હતું. મેના અંતમાં, સૂત્રોએ સંકેત આપ્યો હતો કે વિદેશમાં હોલ્ડિંગ ઘટાડવા માટે કૉલ કરવામાં આવ્યો હતો જે પ્રમાણભૂત સમીક્ષા પ્રક્રિયાઓનો ભાગ છે. 2009માં, ભારતે ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF) પાસેથી 200 ટન સોનું ખરીદ્યું હતું.
